Algemene uitleg
In de blog word uitleg gegeven over de verschillende ontsteking modellen die origineel op de Puch modellen geleverd werd. Ook word er meer uitleg gegeven over welk ontsteking model bij welk motor type past. Daarnaast word er uitleg gegeven over het afstellen van de contact punten ontsteking.
De automaat modellen ( bijvoorbeeld de E50 motor ) werd met een rechtsdraaiend vliegwiel geleverd. Deze modellen werken ook uitsluitend met het rechts draaiende vliegwiel. De modellen met versnellingen ( bijvoorbeeld de MV/ VS/ DS etc. ) werden uitsluiten met een linksdraaiend vliegwiel geleverd. Deze modellen werken ook uitsluitend met het links draaiende vliegwiel. Kijk dus goed voor je een vliegwiel besteld en/of monteert of het een links of rechts draaiende variant is.
Puch bromfietsen werden met 3 verschillende ontsteking types geleverd:
- Bosch
- Iskra
- Ducati
Deze ontsteking types zijn praktisch gelijk aan elkaar, het enige verschil is dat ze uit een andere fabriek komen. Bij montage is het belangrijk dat het vliegwiel en grondplaat 1 set zijn ( dus van hetzelfde type ). Ook werden er door de jaren heen verschillende contactpunten en condensatoren gebruikt. Deze contactpunten waren met of zonder draad en de condensatoren met moer of als soldeer versie.
De montage gaten van de 3 verschillende types zijn gelijk. Hierdoor passen de verschillende vervangingsdelen die in de webshop verkrijgbaar zijn op de 3 modellen.
Basis uitleg contact punten ontsteking
Hieronder is een origineel model contact punten ontsteking te zien. Elk onderdeel wordt apart benoemd:
- De ontstekingspoel. De spoel genereerd stroom om een vonk te creëren. Deze stroom word door gegeven aan de condensator en de contactpunten. Vanuit de ontstekingspoel gaat de bougiekabel naar de bougiedop en bougie.
- De condensator. De functie van de condensator is simpel, hij neemt stroom op en laat het los. Hierdoor krijg je een spanning die hoog genoeg is om een vonk mee te maken.
- Lichtspoel. De naam zegt het al, deze spoel voorzier de bromfiets van licht. De gele draad is de voeding van de verlichting, in het geval van een Puch Maxi S is dat 6 Volt.
- Contactpunten. De contact punten gaan in hoog tempo open en dicht, hierdoor word een puls een ontsteking gecreëerd. De functie van de contact punten is dus kort doorverbinden en weer kort open staan. Het kleine nokje wat aan de contact punten zit loopt over de nok aan het vliegwiel.
- Vilt. Het kleine stukje vilt loopt ook over de nok van het vliegwiel, met als functie om de nok schoon te houden.
- Grondplaat/basisplaat. Deze plaat is de basis voor de ontsteking, hier worden alle componenten op gemonteerd. De plaat is belangrijk bij het afstellen van de ontsteking, hier word later meer over verteld.
Het afstellen van de originele contact punten ontsteking ( links en rechts draaiend)
Benodigdheden afstellen:
- Schuifmaat of micrometer met opname voor het juiste bougie gat
- Bougiesleutel
- Voelermaat
- Schroevendraaier (plat en kruis)
De juiste afstelling van de contact punten ontsteking is erg belangrijk voor de prestaties van de bromfiets en het behoud van de onderdelen. Met het afstellen van de ontsteking willen we bereiken dat de ontsteking op het juiste tijdstip zijn vonkt af geeft. We kunnen de contactpunten ontsteking met de volgende handelingen afstellen:
- Het naar links of recht draaien van de ontsteking grondplaat
- Het vergoten of verkleinen van de afstand tussen de contact punten
- Start met het verwijderen van de vliegwiel deksel. Nu de vliegwiel deksel weg is kun je in het vliegwiel kijken.
- Aller eerst willen we weten of de contact punten ver genoeg openen. We willen de maat tussen de 2 contactpunten meten, dit moet 0.35 millimeter zijn. De enige manier om dit te meten is met een voelermaat.
- Aan de binnenkant van het vliegwiel zit in het hart een bus waar het nokje van het contact puntje over heen loopt. Deze bus heeft op één punt een verdikking, hierdoor gaat het contact puntje open dicht. Zet de nok van het contactpunt op de verdikking van de bus in het vliegwiel.
- Draai het boutje waar het contact puntje mee vast zit los. Nu kunnen we de 0.35 millimeter met de voelermaat meten tussen de contact punten. Draai vervolgens het boutje weer vast en zorg dat het nokje van het contactpunt tegen de bus in het vliegwiel zit.
- Als het contact punt afgesteld is moet er gecheckt worden of de maat goed is. Draai het vliegwiel een hele slag en check nogmaals de maat tussen het contact punt.
- Nu kunnen we gaan checken of de ontsteking op “tijd” staat. Verwijder de bougie en draai de micrometer in het bougie gat of steek de pen van de schuifmaat in het bougie gat.
- Het doel is om het bovenste dode punt op te gaan zoeken. We bedoelen hiermee het hoogste punt van de zuiger in de cilinder. Draai het vliegwiel in aangegeven richting (links of rechts) totdat de waarde op de micrometer of schuifmaat gelijk blijft.
- Dit punt beschouwen we als 0 punt, vanaf dit punt meten we de voorontsteking. Dit is de maat voordat de zuiger het bovenste dode punt bereikt.
- We stellen nu de schuifmaat of micrometer in op de gewenste voorontsteking. We hanteren de volgende waarden:
- Standaard 49 cc cilinder 1,1 millimeter
- 50cc snel/70cc of hoger 1,4 millimeter - We tellen deze waarde bij het eerder gestelde nulpunt op. Dit betekent dat de ontsteking plaats vind op 1,1 millimeter of 1,4 millimeter voor het bovenste dode punt.
- Nu de schuifmaat of micrometer goed ingesteld staat kan de benodigde voorontsteking afgesteld gaan worden. Draai opnieuw de micrometer in het bougie gat, of steek de schuifmaat in het bougie gat. Draai de zuiger in aangegeven richting (rechts of links) totdat de zuiger de schuifmaat of micrometer raakt.
- De contactpunten moeten op deze maat beginnen te openen. Mocht dit niet het geval zijn moet de grondplaat verdraaid worden. Met het verdraaien van de grondplaat kunnen we de ontsteking “vroeger” of “later” zetten. Dit betekent dat de contact punten eerder of later kunnen openen.
- Als de contactpunten al helemaal open zijn betekent het dat de ontsteking wat vroeger moet zodat de contactpunten later openen. Als de contactpunten gesloten blijven moet de ontsteking later zodat ze eerder openen. Als de grondplaat linksom gedraaid word de ontsteking vroeger. Als hij rechtsom gedraaid word, word hij later.
Het controleren van de afstelling met een stroboscoop lamp
Benodigdheden afstellen:
- Schuifmaat of micrometer met opname voor het juiste bougie gat
- Bougiesleutel
- Voelermaat
- Schroevendraaier (plat en kruis)
- Stroboscoop lamp/inductielamp
- Accu 12 volt
Met behulp van een stroboscoop lamp, ook wel een timing inductielamp genoemd kunnen we de afstelling van de ontsteking controleren. Dit is een hele precieze manier van afstellen. Het eerste gedeelte van de afstelling is vergelijkbaar met de afstelling met de micrometer of schuifmaat:
- Start met het verwijderen van de vliegwiel deksel. Nu de vliegwiel deksel weg is kun je in het vliegwiel kijken.
- Aller eerst willen we weten of de contact punten ver genoeg openen. We willen de maat tussen de 2 contactpunten meten, dit moet 0.35 millimeter zijn. De enige manier om dit te meten is met een voelermaat.
- Aan de binnenkant van het vliegwiel zit in het hart een bus waar het nokje van het contact puntje over heen loopt. Deze bus heeft op één punt een verdikking, hierdoor gaat het contact puntje open dicht. Zet de nok van het contactpunt op de verdikking van de bus in het vliegwiel.
- Draai het boutje waar het contact puntje mee vast zit los. Nu kunnen we de 0.35 millimeter met de voelermaat meten tussen de contact punten. Draai vervolgens het boutje weer vast en zorg dat het nokje van het contactpunt tegen de bus in het vliegwiel zit.
- Als het contact punt afgesteld is moet er gecheckt worden of de maat goed is. Draai het vliegwiel een hele slag en check nogmaals de maat tussen het contact punt.
- Nu kunnen we gaan checken of de ontsteking op “tijd” staat. Verwijder de bougie en draai de micrometer in het bougie gat of steek de pen van de schuifmaat in het bougie gat.
- Het doel is om het bovenste dode punt op te gaan zoeken. We bedoelen hiermee het hoogste punt van de zuiger in de cilinder. Draai het vliegwiel in aangegeven richting (links of rechts) totdat de waarde op de micrometer of schuifmaat gelijk blijft.
- Dit punt beschouwen we als 0 punt, vanaf dit punt meten we de voorontsteking. Dit is de maat voordat de zuiger het bovenste dode punt bereikt.
- We markeren dit punt op het vliegwiel en op het motorblok. Bovenop het vliegwiel zetten we een streep, ook op het carter moet een streep gezet worden. Deze 2 strepen moet op 1 lijn staan, dat is het bovenste dode punt.
- We stellen nu de schuifmaat of micrometer in op de gewenste voorontsteking. We hanteren de volgende waarden:
- Standaard 49 cc cilinder 1,1 millimeter
- 50cc snel/70cc of hoger 1,4 millimeter - We tellen deze waarde bij het eerder gestelde nulpunt op. Dit betekent dat de ontsteking plaats vind op 1,1 millimeter of 1,4 millimeter voor het bovenste dode punt.
- Nu de schuifmaat of micrometer goed ingesteld staat kan de benodigde voorontsteking afgesteld gaan worden. Draai opnieuw de micrometer in het bougie gat, of steek de schuifmaat in het bougie gat. Draai de zuiger in aangegeven richting (rechts of links) totdat de zuiger de schuifmaat of micrometer raakt.
- Dit punt is het punt waar de contact punten moeten beginnen met openen. Op het vliegwiel en op het carter moet weer een streep gezet worden. Als deze 2 strepen over een komen is de juiste voor ontsteking afgesteld.
- De contactpunten moeten op deze maat dus beginnen te openen. Mocht dit niet het geval zijn moet de grondplaat verdraaid worden. Met het verdraaien van de grondplaat kunnen we de ontsteking “vroeger” of “later” zetten. Dit betekent dat de contact punten eerder of later kunnen openen.
- Als de contactpunten al helemaal open zijn betekent het dat de ontsteking wat vroeger moet zodat de contactpunten later openen. Als de contactpunten gesloten blijven moet de ontsteking later zodat ze eerder openen. Als de grondplaat linksom gedraaid word de ontsteking vroeger. Als hij rechtsom gedraaid word, word hij later.
- Nu kunnen we de stroboscoop lamp aansluiten, dit doen we op een 12 volt accu. De rode klem die bij de stroboscoop lamp zit moet om de bougie kabel gehangen worden. Let op : hier is een richting op aan gegeven. Start de brommer en richt de lamp op de 2 sets strepen die op het vliegwiel en carter staan. Druk de knop van de lamp in, de lamp zal beginnen met flitsen. Door het flitsen zijn de strepen duidelijk zichtbaar, de strepen moeten overeen komen tijdens het flitsen. Als dit inderdaad zo is , is de ontsteking juist afgesteld. Mocht dit niet zo zijn, moet de grondplaat verder verdraaid worden om het juiste ontsteking tijdstip te halen.
- De bovenstaande afstelling werkt bij zowel contactpunten ontstekingen als bij elektronische ontstekingen. Bij voorbeeld de MVT, HPI 2 ten en Kokusan ontstekingen.
Storing zoeken in een ontsteking
Een contactpunten ontsteking heeft meerdere componenten die stuk kunnen gaan. Hieronder staan een aantal symptomen voor een kapotte of slecht afgestelde ontsteking:
- Motor loopt erg stotterend loopt
- Motor komt niet op toeren
- Motor word overmatig heet
- Motor start erg moeilijk
- Motor loopt niet stationair
- Geen vonk
Als er helemaal geen vonk is kan dit meerdere oorzaken hebben, de individuele onderdelen in de ontsteking kunnen kapot zijn. Ook kan het zijn dat de aftelling verkeerd is. Het is altijd slim om de bougie en de bougie dop te verwijderen en de vonk te checken op de kabel.
Natuurlijk is een goede afstelling voor de prestaties van de motor erg belangrijk. Daarnaast is het ook van belang dat de gemonteerde onderdelen in goede staat zijn. Soms komt na het afstellen van de ontsteking pas aan het licht of er wat kapot is. Bij het herbouwen van de ontsteking is het daarom slim om een ontsteking revisie set te monteren. Hier in zitten alle benodigde onderdelen om in de ontsteking te vervangen.